.jpg)
25.06.2025
Przyspieszamy ocenę wniosków w programie Czyste Powietrze
Tabela kosztów jednostkowych dla termomodernizacji domu pomoże beneficjentom programu w szacowaniu wydatków, które są objęte dotacją. Ułatwi także ocenę ofert wykonawców i przyspieszy ocenę wniosków o płatność.
- Tabela kosztów jednostkowych służy do oceny wniosków o płatność w programie Czyste Powietrze finansowanym z KPO i FEnIKS.
- Tabela jest odpowiedzią na zawyżanie kosztów jednostkowych termomodernizacji objętych dotacjami.
- Tabela ujednolica i przyspiesza proces oceny wniosków o płatność we wszystkich 16 WFOŚiGW.
Dla usprawnienia obsługi wniosków o płatność Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodne wraz z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej publikują tabelę kosztów jednostkowych w programie Czyste Powietrze, finansowanym z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS)
Tabela zapewnia jednolitą ocenę wniosków o płatność, minimalizuje ryzyka błędów oraz zapewnienie jednolity standard obsługi we wszystkich 16 WFOŚiGW.
Tabela kosztów jednostkowych zapewnia standaryzację zasad rozliczania umów oraz spójność w działaniu wszystkich 16 WFOŚiGW, które wypłacają środki unijne z Krajowego Planu Odbudowy i zwiększania Odporności (KPO) i programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS). To standardowa tabela, stosowana już w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze oraz w części 4) programu dla powodzian.
Tabela zawiera koszty kwalifikowane dla poszczególnych pozycji oraz odpowiadające im maksymalne kwoty dotacji dla danego poziomu dofinansowania. Do kalkulacji przyjęto ceny różnych technologii ocieplenia przegród budowlanych oraz ceny różnych typów materiałów. Wartości dla okien, drzwi i bram garażowych przyjęto na podstawie typowych materiałów i technologii. Np. w przypadku standardowych drzwi o wielkości ok. 2 m² dotacja zgodnie z poniższą tabelą w najwyższym poziomie dofinansowania (do 100 proc. kosztów kwalifikowanych netto) wyniesie do 5 tys. zł.
W przypadku gdy koszty jednostkowe poniesione w związku z realizacją przedsięwzięcia były wyższe niż wskazane w tabeli, a ich poniesienie było zasadne ze względu na stan lub charakter budynku, beneficjent powinien złożyć w tym zakresie dodatkowe wyjaśnienia oraz potwierdzające je dokumenty. W takich przypadkach wnioski o płatność będą rozpatrywane indywidualnie. Uzasadnione wyższe koszty muszą być powiązane ze specyfiką budynku i mogą wynikać, np. z:
- objęcia budynku wpisem do rejestru zabytków i związaną z tym koniecznością użycia wyselekcjonowanych materiałów,
- koniecznością wykonania dodatkowych prac związanych ze złym stanem technicznym budynku,
- koniecznością użycia nietypowych materiałów związanych z konstrukcją budynku,
- potrzebą użycia materiałów o podwyższonych parametrach jakościowych w zakresie uzyskania efektu termomodernizacyjnego, itp.
Przypominamy, że koszty w programie Czyste Powietrze powinny być ponoszone zgodnie z prawem, umową dotacji i zasadami programu – celowo, oszczędnie i efektywnie. Przed zakupem materiałów budowlanych, takich jak np. okna, drzwi czy systemy grzewcze, a także usług, należy sprawdzić czy ich ceny nie są zawyżone w odniesieniu do cen i stawek rynkowych.
| Propozycja kosztów | Koszt kwalifikowany rekomendowany |
Uwagi | Dopłata do zadania | ||
| p. podstawowy | p. podwyższony | p. najwyższy | |||
| ocieplenie stropów poddaszy | 150 zł | za m² | 75 zł | 113 zł | 150 zł |
| ocieplenie podłóg na gruncie | 150 zł | za m² | 75 zł | 113 zł | 150 zł |
| ocieplenie ścian | 250 zł | za m² | 125 zł | 188 zł | 250 zł |
| stolarka okienna | 1 200 zł | za m² | 480 zł | 840 zł | 1 200 zł |
| stolarka drzwiowa | 2 500 zł | za m² | 1 000 zł | 1 750 zł | 2 500 zł |
| bramy garażowe | 1 500 zł | za m² | 600 zł | 1 050 zł | 1 500 zł |
| wentylacja mechaniczna z centralą | 16 700 zł | za zestaw | 6 680 zł | 11 690 zł | 16 700 zł |
| w tym rekuperator ścienny (sztuka) | 2 000 zł | w tym zł/szt w przypadku rekuperatora ściennego | 800 zł | 1 400 zł | 2 000 zł |
W tabeli zostały przestawione koszty kwalifikowane dla poszczególnych pozycji oraz odpowiadające im maksymalne dofinansowanie dla danego poziomu dofinansowania. Powyższe wartości są uśrednionymi cenami ustalonymi na podstawie analizy rynku (cen materiałów i usług) oraz konsultacji z WFOŚiGW. Do kalkulacji przyjęto ceny różnych technologii ocieplenia przegród budowlanych oraz ceny różnych typów materiałów. Wartości dla okien, drzwi i bram garażowych przyjęto na podstawie typowych materiałów i technologii. Koszty ustalono w oparciu o średnie koszty brutto oraz uśrednione koszty montażu, przeliczone na wartości netto kwalifikowane do wsparcia.
Dodatkowe informacje znajdują się w Poradniku dla Wykonawców: Poradnik dla wykonawców – Czyste Powietrze.
24.06.2025
Przedłużenie naboru dla gmin na pełnienie roli operatorów programu Czyste Powietrze do 31 grudnia 2025 r.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedłużył termin naboru dla gmin na pełnienia roli operatora programu Czyste Powietrze do 31 grudnia 2025 r. Gminy mogą uzyskać 1700 zł za skuteczne wsparcie każdego beneficjenta, który kwalifikuje się do wsparcia ze strony operatora.
Dla kogo?
Wszystkie gminy w Polsce mogą zostać operatorami – zarówno te, które wcześniej uczestniczyły w programie prowadząc punkty konsultacyjno‐informacyjne, jak i nowe.
Jak się zgłosić?
Zgłoszenia (deklaracje) należy przesyłać do właściwego terytorialnie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Wzór porozumienia i załączniki zostaną udostępnione zainteresowanym gminom.
Forma wynagrodzenia
Gmina otrzymuje ryczałt za realizację zadań jako operator: 500 zł za I etap, czyli po pozytywnej weryfikacji wniosku o dofinansowanie i zawarciu umowy o dofinansowanie przedsięwzięcia realizowanego przez beneficjenta oraz 1200 zł za II etap, czyli po rozliczeniu wniosku o płatność końcową.
Rezygnacja
Gmina może wypowiedzieć zawarte porozumienie.
Punkty konsultacyjno‐informacyjne (PKI)
Gminy, które nie podejmą się roli operatora, mogą nadal prowadzić PKI, ale nie mogą obsługiwać beneficjentów kwalifikujących się do najwyższego poziomu dofinansowania oraz w przypadku prefinansowania.
Zewnętrzni wykonawcy
Gmina może zlecić zadania operatora (lub część tych zadań) podmiotowi zewnętrznemu zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Wymagania dla pracowników
Nie jest wymagane wykształcenie techniczne. Wystarczy dobra znajomość programu i umiejętności komunikacyjne.
Brak operatora w gminie
Beneficjenci z takiego terenu otrzymają wsparcie bezpośrednio od WFOŚiGW.
Zobacz również: https://czystepowietrze.gov.pl/dla-gmin
12.06.2025
Szansa dla gmin na udział w programie Czyste Powietrze – trwa nabór na operatorów i punkty konsultacyjne
Gminy w całej Polsce mogą wciąż zgłaszać się do pełnienia roli operatora oraz prowadzenia punktów konsultacyjno‐informacyjnych (PKI) w ramach programu Czyste Powietrze. Nabór trwa – to dobry moment, by włączyć się w działania na rzecz poprawy jakości powietrza i wesprzeć mieszkańców w sięganiu po dofinansowanie.
Zgłoszenia gmin chętnych do współpracy przy programie Czyste Powietrze przyjmują wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Dwa sposoby zaangażowania – dwa źródła wsparcia dla mieszkańców
Gminy, które zdecydują się uczestniczyć w programie jako operatorzy lub gospodarze punktów konsultacyjno‐informacyjnych (PKI), realnie wspierają swoich mieszkańców w procesie ubiegania się o dotacje na ocieplenie domu i wymianę kopciucha. Oba modele współpracy mają jeden cel: zwiększenie dostępności programu i efektywności inwestycji w czyste powietrze.
Każda gmina może zawrzeć odrębne porozumienia z właściwym Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – zarówno na prowadzenie PKI, jak i na pełnienie funkcji operatora. Od 31 marca 2025 r. operatorami w programie mogą być wyłącznie gminy i WFOŚiGW.
Jakie zadania realizuje gmina?
Punkty konsultacyjne są pierwszą linią wsparcia – ich pracownicy bezpłatnie udzielają informacji, pomagają w wypełnianiu i składaniu wniosków, a także wspierają beneficjentów w rozliczeniu dotacji. Z kolei gminy‐operatorzy (obowiązkowo w ścieżkach z najwyższym poziomem dofinansowania i prefinansowaniem) zapewniają kompleksową pomoc: od oceny możliwości uzyskania wsparcia, przez wybór audytora i wykonawcy, po pomoc w rozliczeniach i kompletowaniu dokumentacji.
Korzyści dla gmin i mieszkańców
Udział w programie to realne wzmocnienie roli gmin jako lokalnych centrów wsparcia w działaniach na rzecz poprawy jakości powietrza. Gminy otrzymują środki finansowe na realizację zadań: do 35 tys. zł na utworzenie i prowadzenie PKI oraz środki za obsługę wniosków, a także 1,7 tys. zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta w ścieżce operatorskiej. To szansa na rozwój kompetencji urzędników i lepszą jakość obsługi mieszkańców.
Dla mieszkańców oznacza to łatwiejszy dostęp do rzetelnej informacji, bliskość punktu wsparcia i profesjonalną pomoc na każdym etapie procesu ubiegania się o dotację.
04.06.2025
Pełnomocnik z wyboru, nie z przypadku – OPERATOR wspiera świadome decyzje beneficjentów programu Czyste Powietrze
Bezpieczeństwo beneficjentów programu Czyste Powietrze jest dla nas niezwykle ważne. Dlatego zalecamy, aby przy pierwszym spotkaniu z operatorem wnioskodawca towarzyszył swojemu pełnomocnikowi. Obecność wnioskodawcy znacząco ułatwia pracę operatorowi i zwiększa pewność obu stron co do podejmowanych decyzji. Przyspiesza to proces wnioskowania o dofinansowanie w programie Czyste Powietrze.
Bezpośredni kontakt z operatorem pozwala wnioskodawcy upewnić się, że sprawy są prowadzone zgodnie z jego wolą i wiedzą. Gdy spotkanie osobiste nie jest możliwe, zalecana jest rozmowa telefoniczna, która również pozwala potwierdzić świadomość wnioskodawcy w zakresie udzielonego pełnomocnictwa i planowanej inwestycji.
Takie działania są szczególnie istotne w przypadku wniosków o prefinansowanie oraz o maksymalny poziom dofinansowania. Operator może również zaproponować wstępną wizytację na miejscu planowanej inwestycji, by lepiej ocenić jej zakres oraz poziom zaangażowania i wiedzy wnioskodawcy. To wszystko służy zwiększeniu bezpieczeństwa i zgodności inwestycji z założeniami programu.
Czyste Powietrze to nie tylko dotacja, to także odpowiedzialność w zakresie dysponowania środkami publicznymi. To wspólna troska o jakość powietrza, środowisko i bezpieczeństwo tych, którzy z programu korzystają.
12.05.2025
Tylko gminy i WFOŚiGW są operatorami programu Czyste Powietrze
Program Czyste Powietrze to dla mieszkańców szansa na poprawę efektywności energetycznej domów oraz wymianę nieefektywnych źródeł ciepła. Niestety, to także pole działania dla nieuczciwych firm, które nadużywają zaufania beneficjentów, oferując „darmowe” doradztwo, wyłudzając pełnomocnictwa i narzucając zawyżone ceny usług oraz urządzeń. Działania te często odbywają się z nieuprawnionym użyciem logotypów programu i instytucji publicznych, co wprowadza mieszkańców w błąd.
Przypominamy, że jedynymi oficjalnymi operatorami programu Czyste Powietrze są gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Prywatne firmy i osoby nie mają prawa przedstawiać się jako partnerzy ani posługiwać się logotypami programu Czyste Powietrze, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ).
Gmina, jako kluczowy partner programu, powinna reagować na przypadki podszywania się pod instytucje publiczne, a także informować mieszkańców o ryzykach związanych z wyborem wykonawców, którzy namawiają do podpisywania umów w ramach programu Czyste Powietrze.
Apelujemy o ostrożność wobec podmiotów, które powołują się na współpracę z NFOŚiGW czy MKiŚ. Zalecamy również, aby wszystkie spotkania związane z programem organizowane na terenie gminy były uprzednio weryfikowane pod kątem wiarygodności organizatora oraz prezentowanych treści. Pomieszczenia powinny być udostępniane wyłącznie firmom sprawdzonym, a wszelkie wątpliwości powinny być zgłaszane do NFOŚiGW i WFOŚiGW.
Tylko aktywna postawa gminy pozwoli skutecznie chronić mieszkańców przed nadużyciami i wspierać wiarygodność programu.
07.05.2025
Więcej czasu dla gmin na zawieranie porozumień na punkty konsultacyjno‐informacyjne programu Czyste Powietrze
Do 30 czerwca 2025 r. wydłużono termin zawierania porozumień i aneksów dotyczących prowadzenia gminnych punktów konsultacyjno‐informacyjnych (PKI) programu Czyste Powietrze. Dzięki temu więcej gmin zaangażowanych w poprawę jakości powietrza ma szansę skorzystać z pakietu zachęt finansowych i zaoferować mieszkańcom profesjonalną pomoc przy składaniu wniosków o dotacje.
Maksymalna możliwa do uzyskania przez gminę kwota to 35 tys. zł na uruchomienie lub prowadzenie punktu konsultacyjno‐informacyjnego programu Czyste Powietrze przez rok od dnia zawarcia porozumienia lub aneksu. Co może być sfinansowane w ramach tego budżetu? Na przykład koszty zatrudnienia do obsługi PKI pracowników (gminy lub wykonawcy zewnętrznego), wyposażenie (np. stanowisko komputerowe czy wynajem powierzchni biurowej), prowadzenie działań w PKI (np. organizacja spotkań informacyjnych z zakresu programu i ochrony powietrza, płatna współpraca z mediami, zakup i serwis czujników jakości powietrza wykorzystywanych w celach edukacyjnych), ale też odpowiednie oznakowanie PKI.
Osobne porozumienia dla gmin dotyczące funkcji operatora
Przypominamy, że gminy w nowym programie Czyste Powietrze, który obowiązuje od 31 marca 2025 r., mogą oprócz prowadzenia PKI pełnić także funkcję operatora, przez którego składane są obowiązkowo wnioski o dofinansowanie z prefinansowaniem oraz wnioski osób kwalifikujących się do najwyższego poziomu dofinansowania. Za pełnienie funkcji operatora gminy otrzymują wynagrodzenie – 1700 zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta. Gminy, także te prowadzące PKI, stają się operatorami po podpisaniu w tym zakresie odpowiedniego porozumienia.
Gminy podpisują porozumienia z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
29.04.2025
Nowe zasady na liście ZUM. Większy wybór urządzeń z troską o beneficjentów
Nowy regulamin listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM) zwiększy dostępność urządzeń grzewczych w programie Czyste Powietrze. Zmiany dotyczące urządzeń grzewczych ograniczają bariery administracyjne oraz gwarantują wysoką jakość wsparcia dla beneficjentów programu.
- Zmiany w regulaminie listy ZUM zostały wypracowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Instytutem Ochrony Środowiska‐Państwowym Instytutem Badawczym oraz organizacjami branżowymi producentów urządzeń grzewczych.
- Nowy regulamin zaczyna obowiązywać 29 kwietnia 2025 r.
- W trakcie uzgodnień są kolejne planowane zmiany dotyczące dofinansowania w programie Czyste Powietrze tylko urządzeń grzewczych wyprodukowanych na terenie Unii Europejskiej.
Ułatwiamy wpisanie na listę ZUM trzech kategorii pomp ciepła: pomp powietrze/powietrze, gruntowych oraz do ciepłej wody użytkowej.
W przypadku tych pomp możliwy będzie wpis na listę ZUM na podstawie uznanych europejskich znaków jakości: HP Keymark, EHPA‑Q, Eurovent. Poprawi to dostępność urządzeń na liście dla odbiorców końcowych. Obecnie na liście ZUM w tych trzech kategoriach łącznie wpisano tylko 122 urządzenia.
Obowiązek badań laboratoryjnych pozostaje i pozostanie w długim terminie bez zmian dla najpopularniejszych pomp powietrze/woda. Aktualnie na liście ZUM jest ich ponad 1400.
Wprowadzamy uproszczone wymagania dotyczące badań laboratoryjnych. W przypadku badań laboratoryjnych pomp ciepła wymagamy, by były one zrobione w warunkach pracy, gdy pompa podgrzewa wodę do 55 st. C. Nie wymagamy natomiast dodatkowych badań dla podgrzewania wody do 35 st. C. Dzięki temu zapewniamy zgodność produktów z wymaganiami programu Czyste Powietrze w zakresie klas energetycznych pomp ciepła i chronimy beneficjentów, zmniejszając jednocześnie zakres badań laboratoryjnych. Spowoduje to obniżenie kosztów i ułatwi proces wpisu na listę ZUM dla producentów.
Konieczna będzie weryfikacja urządzenia w bazie EPREL. Każde urządzenie zgłaszane na listę ZUM będzie musiało być zarejestrowane w europejskiej bazie EPREL (Europejski rejestr etykiet energetycznych). Zgłaszający będzie zobowiązany do podania numeru i linku do EPREL. Wszystkie urządzenia, które już są na liście ZUM będą do 15 grudnia 2025 sukcesywnie weryfikowane pod kątem obecności w bazie EPREL. Wymóg ten nie dotyczy urządzeń, które nie podlegają etykietowaniu.
Wyprodukowane w UE
Kolejne zmiany regulaminu Listy ZUM będą miały na celu objęcie dofinansowaniem tylko urządzenia grzewcze wyprodukowane w Unii Europejskiej. Będzie to realizacja aktu UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie. Zmiana poprawi również bezpieczeństwo łańcuchów dostaw. Obecnie trwają konsultacje z przedstawicielami branży nad definicją zagadnienia „produkcji w UE”, w tym m.in. wymaganych dokumentów, które potwierdzać będą ten warunek.
17.04.2025
Nowe Czyste Powietrze – zapisy na kolejne szkolenie dot. realizacji, rozliczenia, kontroli przedsięwzięcia i dyspozycji wypłaty zaliczki
Zapraszamy na kolejne szkolenie online dotyczące nowej odsłony programu Czyste Powietrze w ramach Akademii Czystego Powietrza.
Termin: 24 kwietnia 2025 r. (czwartek), godz. 10:00–12:00.
W programie spotkania:
- Od pomysłu do realizacji – krok po kroku przez projekt
- DWZ bez tajemnic – czyli wszystko o dyspozycji wypłaty zaliczki
- Rozliczamy bez stresu – wszystko o wniosku o płatność i załącznikach
- Kontrola? Żaden problem! – jak się przygotować i co mieć pod ręką
Obowiązuje rejestracja na szkolenie do 23 kwietnia 2025 r. do godz. 14:00. (po zapisaniu się link do spotkania otrzymają Państwo po zakończeniu rejestracji na adres mailowy podany w formularzu).
15.04.2025
Apel do gmin o ostrożność – delegowanie zadań operatorskich w programie Czyste Powietrze
Apel do gmin o ostrożność w przypadku, gdy rozważają delegowanie zadań operatorskich w programie Czyste Powietrze.
Zgodnie z Porozumieniem na pełnienie roli operatora w programie Czyste Powietrze § 5. p.5. „Gmina może zlecić realizację zadań w zakresie roli operatora lub część tych zadań zewnętrznemu wykonawcy, działając zgodnie z obowiązującymi przepisami. Gmina odpowiada za działania wykonawcy, o którym mowa w zdaniu pierwszym, jak za działania własne.”
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej bacznie monitoruje działanie gmin jako operatorów.
Przypominamy, że gmina pełniąca rolę operatora programu Czyste Powietrze ponosi pełną odpowiedzialność za realizację zadań wynikających z porozumienia operatorskiego – nawet w przypadku zlecania całości lub części działań wykonawcom zewnętrznym.
Podkreślamy, że powierzanie obowiązków operatorskich osobom lub firmom, które jednocześnie oferują usługi wykonawcze w ramach programu, wiąże się z ryzykiem konfliktu interesów, braku transparentności, a nawet potencjalnych nadużyć.
Apelujemy o szczególną ostrożność w powierzaniu przez gminy zadań operatora zewnętrznym podmiotom, zwłaszcza firmom instalacyjnym, budowlanym, audytorom energetycznym, którzy mogliby jednocześnie świadczyć usługi dla beneficjentów programu.
Zachowanie rozdzielności tych ról jest kluczowe dla zapewnienia obiektywności i bezstronności działań gminy.
Gmina – jako operator – odpowiada za prawidłową realizację wszystkich powierzonych jej zadań, niezależnie od tego, kto faktycznie je wykonuje w jej imieniu.
07.04.2025
Nowe Czyste Powietrze – zapisy na szkolenie dot. nowych zasad programu, procesu wnioskowania i audytu energetycznego
Zapraszamy na szkolenie online dotyczące nowej odsłony programu Czyste Powietrze w ramach Akademii Czystego Powietrza.
Termin: 10 kwietnia 2025 r. (czwartek), godz. 10:00–12:00
W programie spotkania:
- Nowe zasady programu Czyste Powietrze obowiązującego od 31 marca 2025 r.
- Proces wnioskowania krok po kroku
- Obowiązkowy audyt energetyczny
- Dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE) w praktyce
Obowiązuje rejestracja na szkolenie do 09 kwietnia 2025 r. do godz. 14:00 (po zapisaniu się link do spotkania otrzymają Państwo po zakończeniu rejestracji na adres mailowy podany w formularzu).
04.04.2025
Nowe Czyste Powietrze - Odpowiedzi na najważniejsze pytania
Kompendium wiedzy na temat nowej edycji Programu Czyste Powietrze - prezentujemy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Szczegółowe informacje o programie są dostępne na stronie: czystepowietrze.gov.pl
1. Kiedy zaczyna obowiązywać nowy program Czyste Powietrze?
Nowa wersja programu zacznie obowiązywać 31 marca 2025 roku.
2. Jakie są główne cele nowego programu?
Poprawa jakości powietrza, poprawa efektywności energetycznej budynków przez wymianę nieefektywnego źródła ciepła i termomodernizację domów.
3. Jak długo będzie trwał program?
Program obejmuje lata 2018-2032. Umowy z beneficjentami podpisywane będą do 31 grudnia 2030 r. Środki będą wydatkowane przez WFOŚiGW do 31 grudnia 2032 r.
4. Ile środków posiada aktualnie NFOŚiGW do dyspozycji w ramach programu?
NFOŚiGW dysponuje budżetem Krajowego Planu Odbudowy (KPO) – 13,9 mld zł oraz środkami z Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) – 7,9 mld zł. Nowy nabór wniosków od 31 marca 2025 r. finansowany jest ze środków Funduszu Modernizacyjnego (10 mld zł). Są to bezzwrotne dotacje.
5. Kto może zostać beneficjentem programu?
O dofinansowanie mogą występować osoby fizyczne, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.
Ponadto muszą spełniać kryteria dochodowe określone w programie, a w przypadku najwyższego dofinansowania – także wymogi dotyczące standardu energetycznego budynku.
6. Jakie są możliwe rodzaje dofinansowania?
W programie dostępne są obecnie następujące formy wsparcia:
- Dotacja – przyznawana przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). Wypłacana w całości lub maksymalnie w trzech częściach, po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia;
- Dotacja z prefinansowaniem – dostępna dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Środki wypłacane są zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji, na podstawie dyspozycji wypłaty zaliczki złożonej przez beneficjenta wraz z fakturą zaliczkową wystawioną przez wykonawcę, który zawarł umowę z beneficjentem na realizację przedsięwzięcia w ramach prefinansowania. Prefinansowanie w nowej odsłonie dostępne jest tylko przez operatora.
7. Jaka jest rola operatorów w programie Czyste Powietrze?
To nowe rozwiązanie w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, które obowiązuje od 31 marca 2025 r. Rolą operatorów jest wsparcie beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, w tym wszystkich beneficjentów korzystających z prefinansowania. Operator poprowadzi beneficjenta krok po kroku przez całą ścieżkę w programie i zapewnia pełną opiekę i wsparcie od podjęcia decyzji o realizacji inwestycji, przez proces inwestycyjny, aż do jego zakończenia i rozliczenia umowy o dofinansowanie.
8. Jakie są poziomy dofinansowania i ich progi dochodowe?
- podstawowy poziom – do 40% dofinansowania, próg dochodu: 135 000 zł/rok
- podwyższony poziom – do 70% dofinansowania, próg dochodu:
- 2 250 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym
- 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym
- roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie czterdziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- najwyższy poziom – do 100% dofinansowania, próg dochodu:
- 1 300 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym
- 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym
- lub otrzymywanie zasiłków (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy)
- roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie dwunastokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku powyżej 140 kWh/m2/rok.
9. Jakie warunki musi spełniać budynek, aby można było przeprowadzić przedsięwzięcie modernizacyjne?
Budynek musi mieć pozwolenie na budowę wydane do 31.12.2020 r. Warunki zależą od wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania. Budynki dzielą się na trzy kategorie:
10. Co obejmuje modernizacja budynków o wskaźniku poniżej 80 kWh/(m²·rok)?
Jeśli budynek posiada przestarzałe źródło ciepła na paliwo stałe (niższe niż 5 klasa wg EN 303-5), przedsięwzięcie obejmuje:
- demontaż starego źródła ciepła,
- zakup i montaż nowego źródła ciepła zgodnego z programem, Lp. Warunek wartości wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla budynku/lokalu mieszkalnego Rodzaj przedsięwzięcia przed rozpoczęciem przedsięwzięcia po zakończeniu przedsięwzięcia 1 poniżej 80 kWh/(m2*rok) poniżej 80 kWh/(m2*rok) tylko źródło ciepła 2 od 80 do 140 kWh/(m2*rok) w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: brak zwiększenia tylko źródło ciepła lub tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub źródło ciepła i termomodernizacja w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: nie więcej niż 80 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40% 3 powyżej 140 kWh/(m2*rok) nie więcej niż 140 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40% tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub źródło ciepła i termomodernizacja
- dodatkowo: wymianę instalacji c.o. i c.w.u., wykonanie dokumentacji technicznej.
11. Jaki jest zakres przedsięwzięcia dla budynków o wskaźniku od 80 do 140 kWh/(m²·rok)?
W przypadku takich budynków możliwe są trzy zakresy przedsięwzięcia tj.: tylko źródło ciepła lub tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub źródło ciepła i termomodernizacja. W zależności od zakresu wymagana jest lub nie redukcja wskaźnika, tzn.:
- w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: brak zwiększenia
- w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: nie więcej niż 80 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40%.
12. Co obejmuje modernizacja budynków jeśli wskaźnik przekracza 140 kWh/(m²·rok)?
Dla budynków o najwyższym wskaźniku (powyżej 140 kWh/m²·rok) przedsięwzięcie musi zapewnić redukcję zapotrzebowania na energię do maksymalnie 140 kWh/(m²·rok) oraz zmniejszenie zużycia co najmniej o 40%. W ramach modernizacji można wykonać:
- wymianę źródła ciepła (tylko wtedy, gdy budynek nie jest wyposażony w źródło ciepła spełniające warunki programu),
- wymianę instalacji centralnego ogrzewania,
- montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- termomodernizację (ocieplenie budynku, wymiana okien, drzwi, bram garażowych),
- dokumentację projektową i ekspertyzy.
13. Czy można przeprowadzić modernizację bez wymiany źródła ciepła?
Tak, jeśli budynek posiada już efektywne źródło ciepła spełniające warunki programu. Wówczas modernizacja może obejmować:
- montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- ocieplenie przegród budowlanych, wymianę okien i drzwi,
- dokumentację techniczną i ekspertyzy, przy czym wiąże się to z koniecznością osiągnięcia określonych wskaźników wymaganych programem i ustalonych w audycie energetycznym.
14. Czy audyty energetyczne są obowiązkowe ?
Tak, wymagane są:
- audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji oraz dokument podsumowujący audyt energetyczny, który jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie, określającym rodzaj i zakres przedsięwzięcia, który będzie wymagany do zrealizowania w celu uzyskania dotacji
- świadectwo charakterystyki energetycznej po zakończeniu przedsięwzięcia.
15. Czy można otrzymać dofinansowanie na kilka budynków?
Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na jeden budynek/lokal i można je otrzymać tylko raz. Z dofinansowania można skorzystać wtedy, jeśli nie jest się beneficjentem programu w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku/lokalu mieszkalnym na podstawie wniosku o dofinansowanie złożonego w naborze od 22.04.2024 r.
16. Czy możliwe jest prefinansowanie inwestycji?
Prefinansowanie do 35% kosztów jest możliwe tylko za pośrednictwem operatora i jest dostępne w najwyższym i podwyższonym poziomie dofinansowania.
17. Czy w okresie przejściowym będą obowiązywać jakieś specjalne zasady?
Od 31.03.2025 r. przez cztery miesiące można uzyskać dotację na koszty kwalifikowane poniesione od 28.05.2024 r., przy czym wnioski te muszą być zgodne z nowym programem (przewidziano kilka odstępstw od nowych zasad).
18. Czy można dostać dofinansowanie na kocioł gazowy?
Nie, kotły gazowe nie są kosztem kwalifikowanym w nowej wersji programu. Dla osób, które dokonały takiej inwestycji w 2024 r. i nie zdążyły złożyć wniosku przewidziano odrębny nabór.
19. Jakie koszty kwalifikowane można pokryć z dotacji?
Dotację możesz dostać na wymianę źródła ciepła i termomodernizację, w tym na:
- Wymianę kopciucha, czyli nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe na nowy efektywny i ekologiczne źródło ciepła ,
- Modernizację instalacji grzewczej,
- Ocieplenie budynku,
- Wymianę okien i drzwi,
- Zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- Audyt energetyczny,
- Świadectwo charakterystyki energetycznej.
Katalog kosztów kwalifikowanych znajduje się w załączniku nr 2 do programu.
20. Jak określa się datę rozpoczęcia przedsięwzięcia?
Rozpoczęcie przedsięwzięcia oznacza poniesienie pierwszego kosztu kwalifikowanego, czyli datę wystawienia pierwszej faktury lub innego dokumentu księgowego. Może to nastąpić nie wcześniej niż sześć miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie. Wyjątkiem są wnioski składane w ciągu czterech miesięcy od daty ogłoszenia naboru – dla nich rozpoczęcie przedsięwzięcia mogło nastąpić od 28.05.2024 r.
21. Kiedy przedsięwzięcie uznaje się za zakończone?
Przedsięwzięcie jest zakończone w dniu wystawienia ostatniej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac. Oznacza to rzeczowe zakończenie wszystkich działań objętych umową o dofinansowanie i umożliwia prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń.
22. Jaki jest maksymalny czas realizacji przedsięwzięcia?
Dla dotacji oraz dotacji z prefinansowaniem: do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku.
23. Czy działalność gospodarcza prowadzona w budynku wpływa na możliwość uzyskania dofinansowania?
- W przypadku, gdy w budynku/lokalu mieszkalnym, w którym realizowane jest przedsięwzięcie, prowadzona jest działalność gospodarcza rozumiana zgodnie z unijnym prawem konkurencji , wysokość dofinansowania jest pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej.
- W przypadku gdy działalność gospodarcza jest prowadzona na powierzchni przekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku/lokalu mieszkalnego, przedsięwzięcie nie kwalifikuje się do dofinansowania (nawet jeżeli działalność gospodarcza ma charakter sezonowy).
24. Jakie są obowiązki wnioskodawcy?
Aby otrzymać dotację, wnioskodawca musi:
- wykonać audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji a wraz z nim dokument podsumowujący audyt energetyczny i ten dokument dołączyć do wniosku o dofinansowanie,
- po zakończeniu przedsięwzięcia przedstawić świadectwo charakterystyki energetycznej, które potwierdzi spełnienie wymogów programu,
- wykonać cały zakres prac wskazany w dokumencie podsumowującym audyt,
- trzeba pamiętać, że po realizacji inwestycji w budynku nie może być użytkowane źródło ciepła niższej klasy niż 5.
25. Czy można łączyć dofinansowanie z innymi programami?
Tak, ale tylko jeśli dotyczą innego zakresu inwestycji:
- program „Mój Prąd” – można uzyskać dofinansowanie na inne elementy modernizacji niż te sfinansowane z Czystego Powietrza,
- program „Stop Smog” – podobnie jak wyżej, dofinansowanie dotyczy innego zakresu inwestycji,
- inne środki publiczne – można korzystać z dodatkowych dotacji, ale łączna wartość dofinansowania nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowanych.
26. Kiedy dotacja nie zostanie przyznana/ dofinansowanie nie zostanie wypłacone?
- jeśli budynek/lokal mieszkalny jest wykorzystywany sezonowo lub jest budynkiem gospodarczym;
- jeśli wnioskodawca sprzedał nieruchomość przed zakończeniem wypłat dotacji;
- jeśli wnioskodawca jest beneficjentem programu w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku/lokalu mieszkalnym na podstawie WOD złożonego w naborze od 22.04.2024 r.
- jeśli powierzchnia wykorzystywana na działalność gospodarczą przekracza 30% całkowitej powierzchni budynku;
- jeśli budynek powstał po 31.12.2020 r. i jego budowa została zgłoszona po tej dacie.
27. Czy mogę sprzedać nieruchomość w trakcie realizacji przedsięwzięcia?
Nie, jeśli sprzedaż nastąpi przed wypłatą całości dotacji, dofinansowanie nie zostanie wypłacone.
28. Czy mogę korzystać z dofinansowania, jeśli budynek jest używany tylko sezonowo?
Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na budynki/lokale mieszkalne użytkowane całorocznie.
29. Czy mogę ubiegać się o dotację, jeśli w budynku/lokalu mieszkalnym są już nowoczesne źródła ciepła?
Tak, ale tylko na inne prace termomodernizacyjne, np. ocieplenie budynku, wymianę okien i drzwi, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
30. Czy mogę wymienić stare źródło ciepła na nowe, ale pozostawić je jako dodatkowe ogrzewanie?
Nie, wymieniane źródło ciepła musi być trwale wyłączone z użytku i potwierdzone odpowiednim dokumentem (np. karta zezłomowania, protokół kominiarski).
31. Czy mogę dowolnie zmieniać przeznaczenie budynku po zakończeniu przedsięwzięcia?
Nie, przez 5 lat od zakończenia inwestycji budynek/lokal musi pozostać obiektem mieszkalnym. W tym czasie nie można demontować urządzeń objętych dotacją ani instalować nowych źródeł ciepła niespełniających wymagań programu.
32. Jakie dokumenty trzeba złożyć wraz z wnioskiem?
Niezbędne dokumenty to m.in. dokument podsumowujący audyt energetyczny i zaświadczenie o dochodach..
33. Jak długo trwa rozpatrywanie wniosku o dofinansowanie?
Czas rozpatrzenia wniosku o dofinasowanie jest instruktażowy i powinien wynosić do 60 dni.
34. Jak długo trwa rozpatrywanie wniosku o płatność?
Czas rozpatrzenia wniosku o płatność to 60 dni.
35. Czy dofinansowanie obejmuje koszty projektowe?
Tak, audyt energetyczny i dokumentacja są kwalifikowane. Szczegóły na ten temat dostępne są w dokumentacji programowej.
36. Czy beneficjent może sam wybrać wykonawcę?
Tak, ale wykonawca musi spełniać standardy programu.
37. Czy trzeba rozliczać się z dofinansowania?
Tak, wymagane są dokumenty potwierdzające realizację inwestycji.
38. Czy można otrzymać dofinansowanie na wymianę samego źródła ciepła?
Tak, ale inwestycja musi spełniać wymagania efektywności energetycznej.
39. Czy możliwa jest zmiana wniosku po jego złożeniu?
Tak, ale zmiany muszą być uzasadnione i zaakceptowane przez WFOŚiGW.
40. Jakie zmiany wprowadzono w dotacjach jednostkowych?
Przywrócono dotacje jednostkowe dla ocieplenia przegród, stolarki okiennej i drzwiowej oraz bram garażowych.
41. Na liście ZUM od początku 2025 r. nie ma już pomp ciepła z certyfikatami, dla których nie zostały wykonane wymagane w programie badania. Co w sytuacji, gdy ktoś jeszcze w 2024 r. kupił i zamontował pompę ciepła, która wówczas była na liście a obecnie już jej nie ma?
Beneficjent otrzyma zwrot pieniędzy za ich zakup, jeżeli rachunek był wystawiony przed 31 grudnia 2024 r.
42. Jak wygląda kwestia ścieżki bankowej w nowym Czystym Powietrzu?
Od 31 marca 2025 r. nie będą dostępne Kredyty Czyste Powietrze na dotychczasowych zasadach. Pracujemy z bankami nad uruchomieniem ścieżki bankowej na nowych zasadach współpracy.
43. Jak wygląda sytuacja kominków w nowej odsłonie programu?
Nowe Czyste Powietrze dopuszcza pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne, czyli bez rozprowadzenia ciepła. Trwałe ich wyłączenie musi być potwierdzone odpowiednim protokołem kominiarskim wydanym przez mistrza kominiarskiego. Kominek musi spełniać wymogi ekoprojektu oraz docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie.
44. Gdzie można uzyskać więcej informacji o programie?
Na stronach internetowych: NFOŚiGW (czystepowietrze.gov.pl/,) oraz wszystkich WFOŚiGW, a także w gminnych punktach konsultacyjno-informacyjnych.
45. Co w przypadku braku operatora w gminie? Beneficjent ten już nie będzie mógł skorzystać w najwyższym poziomie?
W przypadku kiedy w gminie nie ma operatora, rolę operatora pełni regionalny Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
01.04.2025
Program Czyste Powietrze - umów spotkanie z operatorem online!
W związku ze startem nowej edycji programu Czyste Powietrze, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu umożliwia umówienie spotkania online dla mieszkańców gmin, które nie pełnią jeszcze roli operatorów w programie.
W nowej edycji Czystego Powietrza poszczególne gminy pełnią rolę operatorów programu. Dla tych gmin, które jeszcze nie podpisały porozumienia o roli operatora Czystego Powietrza, WFOŚiGW we Wrocławiu pełni funkcję operatora zastępczego – i to właśnie ich mieszkańcy mogą skorzystać z naszego formularza online.
Spotkania można umówić w siedzibie WFOŚiGW we Wrocławiu lub w biurach terenowych w Jeleniej Górze, Wałbrzychu oraz Legnicy.
Link do formularza:
https://rejestracja.fos.wroc.pl/
Pozostali beneficjenci powinni skierować się do właściwych dla swojego miejsca zamieszkania urzędów gmin. Aktualna lista gmin, które podpisały porozumienie o roli operatora, znajduje się w zakładce „Operatorzy” lub pod TYM linkiem.
Rozwiązanie to ma na celu usprawnienie procesu składania wniosków, uniknięcie kolejek oraz wsparcie merytoryczne dla beneficjentów programu.